Wanneer het spasmolyticum Baclofen direct bij het ruggenmerg wordt toegediend, noemen we dit intrathecale toediening. Intrathecale toediening gebeurt met behulp van een pompje. Hier kan voor gekozen worden wanneer je last hebt van ernstige spasticiteit en je niet voldoende baat hebt bij orale medicatie of wanneer je niet genoeg medicatie kan slikken in verband met ernstige bijwerkingen. Het voordeel van intrathecale toediening is dat het medicijn toegediend wordt waar het werkzaam is. Daardoor is de dosering lager dan bij orale toediening.
Intrathecale toediening van Baclofen moet de spasticiteit duidelijk verminderen, anders kom je niet in aanmerking voor een Baclofenpomp. Dit wordt getest door middel van een proefbehandeling. Voor deze proef word je opgenomen in het ziekenhuis of revalidatiecentrum. Er zijn 2 opties:
- Door middel van een ruggenprik wordt er een slangetje (katheter) in de wervelkolom bij het ruggenmerg geplaatst. De katheter komt door de huid naar buiten en via de katheter wordt Baclofen ingespoten. Op deze manier kan de dosering van de Baclofen bepaald worden en kan goed gekeken worden wat het effect is op de spasticiteit. Na de proefdosering zal de katheter verwijderd worden.
- Soms wordt de katheter aangesloten op een pompje buiten het lichaam. De proefperiode duurt dan vaak een aantal dagen. Op deze manier kan goed gekeken worden of er functionele verbetering optreedt.
Wanneer je goed reageert op de proefdosering, wordt er een pompje geplaatst. Dit gebeurt niet direct, omdat je eerst moet herstellen van het gaatje dat de katheter van de proefdosering heeft achtergelaten. Het pompje wordt geplaatst onder algehele narcose en komt onder de buikwand, in de onderbuik te zitten. Vanaf het pompje gaat er een slangetje naar de wervelkolom. Het slangetje zit tussen twee wervels in de ruimte rond het ruggenmerg. Tijdens de plaatsing wordt het pompje voor de eerste keer gevuld met Baclofen.
De dosering van de pomp wordt ingesteld door middel van de computer. Na het plaatsen van de pomp moet je regelmatig op controle komen om eventueel de dosering aan te passen. De pomp moet 1x per 3 maanden opnieuw gevuld worden. Dit gebeurt ook in het ziekenhuis of revalidatiecentrum, met behulp van een injectiespuit die door de huid heen gaat.
Vaak heb je fysio- en/of ergotherapie nodig na het plaatsen van een Baclofenpomp om te kijken wat weer mogelijk is zonder/met minder spasticiteit.
De dosering van de intrathecale Baclofen wordt individueel bepaald. De ene persoon wil juist meer spasticiteit behouden dan de andere, omdat deze spasticiteit functioneel is. Vaak is de pomp zo ingesteld dat er enige mate van spasticiteit blijft bestaan. Door de spasticiteit heb je namelijk minder last van de afbraak van spierweefsel en spasticiteit is ook goed door de doorbloeding. Als dit opgeheven wordt, heb je verhoogde kans op decubitus. Ook de blaasfunctie is belangrijk bij het bepalen van de dosis; wanneer de blaas door middel van een reflex geleegd wordt, moet dit reflex ondanks de Baclofen blijven werken. Verder mag er geen incontinentie ontstaan door het gebruik van Baclofen.
De juiste instelling van de dosering Baclofen geeft nauwelijks bijwerkingen. Wanneer je de pomp net hebt, kun je last hebben van slaperigheid of een licht gevoel in je hoofd. Wanneer je ineens last krijgt van meer spasticiteit, is het belangrijk om het volgende na te gaan:
- Zit er een knik in de katheter of is deze verstopt
- Zit de katheter nog op de goede plek (namelijk in de ruimte bij het ruggenmerg)
- Werkt de batterij van de pomp nog
Neem altijd contact op met de afdeling van het ziekenhuis of revalidatiecentrum wanneer je dit merkt, dit moet snel verholpen worden.
Wanneer je de pomp al een tijdje hebt en je krijgt last van bijwerkingen, kan je last hebben van een onder- of overdosering Baclofen. Een onderdosering kan in het uiterste geval leiden tot het Baclofen Withdrawal Syndroom. Verschijnselen hiervan zijn:
- Toename spasticiteit; spasmen zijn heftiger dan voor het gebruik van de Baclofen
- Ademhalingsstoornissen
- Cardiale afwijkingen
- Hyperthermie; ongecontroleerde stijging van de lichaamstemperatuur
- Autonome dysreflexie
- Insulten, epileptische aanvallen, toevallen
- Verminderde prikkelbaarheid centraal zenuwstelsel
- Spierpijn, braken en verwardheid (als gevolg van de snelle afbraak van spierweefsel, rabdomyolyse genoemd)
- Bloedpropjes in de bloedvaten
- Het uitvallen van één of meerdere organen
Wanneer je het Baclofen Withdrawal Syndroom hebt, wordt dit behandeld door het zo snel mogelijk weer toedienen van intrathecale Baclofen. De verschijnselen verdwijnen binnen drie dagen.
Een overdosering Baclofen kan ontstaan door een verkeerde afstelling van de pomp, bij het wisselen van de concentratie Baclofen of bij onderzoek naar de functie van de pomp. Verschijnselen hiervan zijn:
- Verminderd bewustzijn (sedatie)
- Duizeligheid
- Accommodatiestoornissen ogen
- Gestoorde spraak
- Ademdepressie
- Coma
Wanneer je een overdosering Baclofen hebt, wordt dit behandeld door de pomp te stoppen en leeg te maken. Een echt anti-middel tegen Baclofen bestaat er niet. In uiterste nood kan een lumbaalpunctie gedaan worden om op die manier de Baclofen uit je lichaam te halen. Het herstel van een overdosering duurt 24-36 uur.